Burzliwe losy Kamienia Przeznaczenia

Ten blok piaskowca o wadze 152 kg jest prawdopodobnie najświętszym reliktem Szkocji i Wielkiej Brytanii. Na świecie jest znany jako Kamień ze Scone. Ma również wiele innych nazw - Kamień Przeznaczenia, Kamień Królewski, Poduszka Jakuba, Kamień Koronacyjny. Ta ostatnia nazwa nie jest przypadkowa: przez wieki monarchowie szkoccy i angielscy byli koronowani na Kamieniu ze Scone.

W jaki sposób Kamień znalazł się w Szkocji? Według legendy służył Jakubowi jako poduszka w Betel, gdzie Jakub doznał objawienia. Zanim Kamień trafił do Szkocji, przewożony był do Egiptu, a następnie do Hiszpanii. W 847 r. pierwszy król Szkocji, Kenneth I, złożył na nim przysięgę wierności. Możliwe, że Kenneth zabrał Kamień ze starożytnego sanktuarium druidów.

Według innej wersji przywiózł go ze sobą święty Columba, który ochrzcił Szkocję. Św. Columba używał go jako ołtarza podczas kazań i chrztu.


Nie. Nie ten Columbo, tylko Święty Columba, opat z Irlandii.


Kamień stał się symbolem połączenia Północnej Brytanii z Bogiem. I dlatego tylko namaszczony przez Boga może zostać królem Szkocji. Jeśli podczas koronacji usiądzie na Kamieniu ktoś, kto nie jest królewskiej krwi, Kamień zacznie wydawać dźwięki.


A zatem w 847 roku król Szkotów Kenneth przeniósł Kamień Przeznaczenia do Scone, gdzie relikwia pozostawała aż do czasów króla Edwarda I (znany pod pseudonimem „Młot na Szkotów”), który zabrał Kamień jako trofeum wojenne. Po inwazji wojsk króla Edwarda i podboju Szkocji w 1296 roku, Kamień został przewieziony do Opactwa Westminsterskiego.

W 1301 roku Kamień Przeznaczenia (Stone of Scone) został wbudowany w drewniany tron, który znany jest pod nazwą „Tron króla Edwarda".


W 1328 roku między Anglią a Szkocją został zawarty Traktat z Northampton - porozumienie pokojowe. Zgodnie z jednym z punktów traktatu Kamień ze Scone miał powrócić do Szkocji. Mimo to Kamień pozostawał w Anglii jeszcze przez kolejne sześć wieków. Powód - przepowiednia jednego z brytyjskich mnichów: "Gdzie znajduje się ten Kamień, tam jest król Szkotów".


"Kamień zniknął!"
Po raz kolejny Kamień ze Scone przypomniał o sobie w połowie ubiegłego wieku. Rankiem, w Boże Narodzenie 1950 roku, czterech patriotycznie zafiksowanych szkockich studentów z Uniwersytetu w Glasgow - Ian Hamilton, Gavin Vernon, Kay Matheson (kobieta) i Alan Stewart - niepostrzeżenie przeniknęli do Westminster Abbey i ukradli Królewski Kamień. Po drodze przypadkowo upuścili go i Kamień rozbił się na 2 części.

W Glasgow Studenci znaleźli kamieniarza, Roberta Graya, który skleił fragmenty Kamienia, a następnie ukryli trofeum w niesprawnym ciągniku.


Uprowadzenie kamienia spowodowało ogromny oddźwięk w Szkocji, zwłaszcza że próby porwania Kamienia przez Szkotów zdarzały się i wcześniej, ale wszystkie kończyły się niepowodzeniem.

Wiosną 1951 roku studenci, nie chcąc, by zmieniono symboliczne porwanie w banalną kradzież, przynieśli Kamień w ruiny Arbroath Abbey, znanego z tego, że tu, na początku XIV wieku, przyjęto „Deklarację z Arbroath” w sprawie niepodległości Szkocji. Porywacze anonimowo poinformowali policję o miejscu pobytu Kamienia. Władze zwróciły Kamień do Opactwa Westminsterskiego i został on ponownie umieszczony w tronie koronacyjnym.


Do tej pory w Wielkiej Brytanii krążą plotki, że studenci zwrócili brytyjskiemu rządowi fałszywy Kamień ze Scone, a na prawdziwym Królewskim Kamieniu w 1950 roku szkoccy baroni potajemnie ukoronowali prawdziwego króla Szkocji.


Eksperci nie byli w stanie jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy kamień ten jest prawdziwy, czy nie. Faktem jest, że przed porwaniem Kamienia ze Scone nie dokonywano żadnych jego badań.

W 1953 r. na tronie koronacyjnym z Kamieniem ze Scone koronowano Królową Elżbietę II.

W 1996 r. rząd Wielkiej Brytanii, aby powstrzymać wszystkie spekulacje, że królewski tron w Opactwie Westminsterskim nie zawiera już prawdziwego Królewskiego Kamienia, zdecydował się przekazać Kamień Szkocji. Jednak dekret przewidywał, że Brytyjczycy będą pożyczać go na czas koronacji. Szkoci zgodzili się, sarkastycznie komentując, że następnej koronacji może już nie być.


30 listopada tego samego roku, w dzień Świętego Andrzeja, Kamień ze Scone powrócił do Szkocji.
W tym pamiętnym dla Szkocji dniu około 10 000 osób zgromadziło się przy Royal Mile, aby na własne oczy zobaczyć procesję duchownych i żołnierzy towarzyszących kamieniowi.

Kamień Przeznaczenia został umieszczony obok szkockich królewskich regaliów w zamku w Edynburgu.


PS: w jednym z odcinków serialu "Highlander" pokazano, że to bohaterowie serii, Duncan MacLeod i jego przyjaciele, ukradli kamień w 1950 roku.

Film Charlesa Martina Smitha "Kamień przeznaczenia" (Stone of Destiny 2008) poświęcony jest historii porwania kamienia przez szkockich studentów w 1950 roku.